Prof. Dariusz Dudek: "Marszem przegoń zawał, ale nie z marszu"

Rozmowa z Prof. UJ dr hab. med. Dariuszem Dudkiem - Przewodniczącym Asocjacji Interwencji Sercowo-Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, Kierownikiem II Kliniki Kardiologii oraz Interwencji Sercowo ? Naczyniowych Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, patronem honorowym I Ogólnopolskiego Marszu Nordic Walking Pacjentów "Przegoń zawał". Marsz będzie jednym ze sportowych wydarzeń towarzyszących tegorocznemu Festiwalowi Biegowemu.  

Panie profesorze. Proszę rozwiać wszelkie mity dotyczące aktywności ruchowej u osób po zawale serca. Jeden mówi np. o tym, że osoby takie powinny tylko wypoczywać i przyspieszone bicie serca podczas aktywności fizycznej jeszcze bardziej obciąża ten organ?

Aktywność fizyczna to jedno z naszych kluczowych zaleceń dla pacjentów po zawale serca. Aby nie doszło do ponownego zawału u osób predysponowanych do tego schorzenia, konieczne jest nie tylko regularne przyjmowanie zaleconych leków, zmiany w odżywianiu się, ale właśnie regularna aktywność fizyczna pozwalająca m.in. na obniżenie masy ciała, obniżenie ciśnienia krwi oraz zwiększenie  ogólnej wydolności organizmu.

Oczywiście, aktywność fizyczna osób po zawale nie może przybierać formy drakońskich maratonów biegowych, na które ostatnio zapanowała w Polsce moda. Musi to być aktywność regularna, umiarkowana, dostosowana do możliwości chorego ? tak, aby nie była ona dla pacjenta źródłem dodatkowego zagrożenia.

W jakich "przypadkach klinicznych" osoby po zawale nie powinny się jednak kategorycznie ruszać?

Trudno jednoznacznie wskazać takie przypadki. Z pewnością największym wrogiem człowieka jest brak jakiejkolwiek aktywności fizycznej. Natomiast naszym pacjentom zdecydowanie odradzamy np. podnoszenia ciężarów, ciężkie prace fizyczne, a także intensywne treningi na siłowni. Wszystkie wątpliwości i pytania dotyczące uprawiania sportu pacjenci powinni kierować do sprawujących nad nimi opiekę kardiologów. 

Jak po zawale powinno się wznawiać aktywność ruchową? Jakie są kolejne etapy powrotu "zawałowca" do zdrowia?

Na początku kluczowe jest nastawienie pacjenta na zmianę dotychczasowych nawyków - windę zastępujemy wchodzeniem po schodach, jazdę samochodem do sklepu - pójściem pieszo. Docelowo, osoby po zawale powinny dążyć do przeznaczenia na umiarkowany wysiłek fizyczny około 30 minut dziennie. Najlepiej siedem dni w tygodniu.

Czy bieganie i marsze nordic walking to odpowiednie dyscypliny sportu dla osób po zawale?

Z bieganiem byłbym ostrożny, zwłaszcza u osób, które nigdy tego nie praktykowały i nagle bez żadnego przygotowania zaczynają pokonywać kilkukilometrowe dystanse. Bieg bardziej ma znaczenie jako forma aktywności fizycznej, dzięki której możemy obniżyć ryzyko wystąpienia pierwszego zawału serca.

Nordic walking to bezpieczna dyscyplina rekreacji dla osób po zawale serca, która pozytywnie wpływa na nasz układ krążenia obniżając ciśnienie krwi, częstość skurczów mięśnia sercowego oraz spalając tzw. zły cholesterol. To także bardzo dobra metoda redukcji stresu, który przecież ma bardzo niekorzystny wpływ na nasze zdrowie.

Czy osoba po zawale może jeszcze rywalizować o miejsca, medale i rekordy czy powinna się skupić już tylko na rekreacji?  

Ludzie po zawale rywalizują o najważniejszą nagrodę - swoje dobre zdrowie i długie życie. Swoim przykładem powinny pociągać także innych członków swoich rodzin. Jeśli uda się ich zachęcić do uprawnienia sportu ? to będzie to bez wątpienia wystarczający sukces.

W ramach Festiwalu Biegowego organizujemy wspólnie marsz nordic walking dla osób po zawale serca. Jakich rad mógłby udzielić Pan uczestnikom tej konkurencji?

Do naszego marszu warto się przygotować wcześniej spacerując z kijami do nordic walking z rodziną, znajomymi. Nie należy zapominać o ogólnych ćwiczeniach, stanowiących rozgrzewkę do właściwego marszu. Sportowe obuwie, wygodny strój, uzupełnienie płynów najlepiej wodą mineralną są nieodzownym przygotowaniem do marszu. Ważne jest, aby spotkać się z instruktorem nordic walkingu lub poczytać poradniki na temat tej dyscypliny, tak aby poświęcony czas na tą aktywność wykorzystać maksymalnie dla naszego organizmu.

Rozmawiał Grzegorz Rogowski

Marsz nordic walking ?Przegoń zawał? odbędzie się drugiego dnia Festiwalu Biegowego, tj. w sobotę 7 września o godz. 9:30. Spotykamy się na krynickim Deptaku przed Starym Domem Zdrojowym. Zapraszamy nie tylko osoby po przebytym zawale serca, ale i wszystkich chętnych!